Ολοκαύτωμα μια λέξη και θεματική φορτισμένη με το τραύμα, τον πόνο, την απώλεια, που ακόμα κι οι εκπαιδευτικοί δυσκολεύονται να προσεγγίσουν προκειμένου να μεταδώσουν στους μαθητές τη γνώση. Αυτό το πρόβλημα έρχεται να λύσει ένα graphic novel, το οποίο στοχεύει να αποτελέσει ένα πολύτιμο εγχειρίδιο για τους διδάσκοντες ενώ παράλληλα κερδίζει τα παιδιά καθώς αποτελεί ένα αγαπητό μέσο για αυτά.
Το “μολύβι μελάνι” συναντά τις συγγραφείς Γεωργία Καραντώνα και Τασούλα Τσιλιμένη από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, λίγες μέρες πριν την παρουσίαση του βιβλίου τους με τίτλο “Graphic novel και Ολοκαύτωμα”, διδακτικές προτάσεις κι εφαρμογές στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση από τις εκδόσεις Ροπή, η οποία θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 17 Μαΐου στην πόλη μας.
Πρόκειται για ένα χρήσιμο εκπαιδευτικό εργαλείο που αποτελείται από δύο μέρη: το επιστημονικό, στην προσπάθεια να γνωρίσει στο ελληνικό κοινό το είδος του graphic novel που έχει μεγάλη εξέλιξη, ενώ στο δεύτερο μέρος επικεντρώνεται στα graphic novels που έχουν ως θεματική το Ολοκαύτωμα. Σύμφωνα με την κα Τσιλιμένη, στην Ελλάδα δεν υπάρχει υλικό για το Ολοκαύτωμα σε αυτό το είδος, οπότε περιλαμβάνει βιβλία από όλο τον κόσμο, σε μια διεξοδική μελέτη της κα Καραντώνα, υποψήφιας διδάκτορος στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στο πλαίσιο της διατριβής της.
ΜΙΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός πως το βιβλίο προσεγγίζει όχι μόνο τη “δύσκολη” αυτή θεματική, αλλά και κάθε ιστορικό γεγονός γύρω από την απώλεια και το τραύμα, ενώ ακολουθώντας την πιο σύγχρονη διδακτική μεθοδολογία, δίνονται μέσα από τις τέχνες (έργα τέχνης, ταινίες, λογοτεχνία κοκ) προτάσεις για τον τρόπο προσέγγισης του τραυματικού αυτού γεγονότος από τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι θα κληθούν να το διδάξουν στους μαθητές. «Δεν ακυρώνουμε την παραδοσιακή μορφή διδασκαλίας, ούτε τις υπόλοιπες τέχνες που μιλούν για το Ολοκαύτωμα, απλώς προτείνουμε έναν εναλλακτικό τρόπο, ένα απολαυστικό μέσο που είναι ιδιαίτερα αγαπητό στη νεολαία, προκειμένου να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον τους, να κατανοήσουν το παρελθόν, να ερμηνεύσουν το παρόν, με το βλέμμα στο μέλλον» εξηγεί η καθηγήτρια και συγγραφέας Τασούλα Τσιλιμένη.
ΤΟ ΕΝΑΥΣΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ
Πώς προέκυψε όμως η ανάγκη συγγραφής ενός τέτοιου χρήσιμου οδηγού για τους εκπαιδευτικούς κι όχι μόνο; Οι δύο συγγραφείς απαντούν πως πριν χρόνια, είχε γίνει μια σχετική έρευνα σε Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική σε εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων η οποία ανέδειξε το ζήτημα: «Διαπιστώσαμε πως ό,τι αφορούσε ευαίσθητα κοινωνικά θέματα, οι εκπαιδευτικοί απέφευγαν να το προσεγγίσουν στην τάξη, ενώ σε συνομιλίες μαζί τους έγινε αντιληπτό ότι ήταν μια ενδιαφέρουσα θεματική για εκείνους αλλά δεν ήξεραν με ποιο τρόπο να την προσεγγίσουν και εντάξουν στην εκπαιδευτική διαδικασία». Ο εκπαιδευτικός έχει στα χέρια του λοιπόν ένα εγχειρίδιο που θα τον βοηθήσει να “αγκαλιάσει” τέτοια συγκρουσιακά θέματα, ενώ δύναται να αποτελέσει κι ένα ενδιαφέρον ανάγνωσμα για όποιον το επιθυμεί, καθώς όπως υπενθυμίζουν οι δημιουργοί πλέον αρκετά ιστορικά, κλασικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας μεταγράφονται με τη μορφή του graphic novel. Σύμφωνα με την κα Τσιλιμένη υπάρχει η αγωνία εκπαιδευτικών και γονέων να φέρουν τα παιδιά σε επαφή με το βιβλίο και τα έντυπα εν γένει κι ο τρόπος αυτός αποτελεί μια δημιουργική λύση στο ζήτημα, ενώ η κα Καραντώνα μιλά για ένα είδος που δίνει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να επανακωδικοποιήσει και επανανοηματοδοτήσει το κείμενο, αφήνοντας τη φαντασία των παιδιών ελεύθερη. «Αποτελεί κάτι σαν αφορμή το graphic novel και έπειτα τα παιδιά αφού γνωρίσουν το θέμα μπορούν να ψάξουν τη μαρτυρία, άλλα λογοτεχνικά είδη κοκ» αναφέρει σχετικά η υποψήφια διδάκτωρ.
ΘΕΤΙΚΗ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ
Η εκπαιδευτική κοινότητα έχει ήδη ανταποκριθεί θετικά στο εν λόγω βιβλίο, με τη Θεσσαλονίκη, το Μουσείο Σχολικής Ζωής κι Εκπαίδευσης στην Αθήνα, αλλά και το Λονδίνο να αποτελούν κάποια από τα μέρη που καλωσόρισαν και με το παραπάνω την παρουσίαση του εγχειριδίου. «Οι εκπαιδευτικοί πλέον ψάχνουν πέρα από τα καθιερωμένα κι ενδιαφέρονται να καταπιαστούν μέσω της 9ης τέχνης με τη συγκεκριμένη θεματική» υποστηρίζει η κα Καραντώνα ενώ προσθέτει πως και τα ίδια τα παιδιά παρακολουθούν με μεγάλο ενδιαφέρον τις παρουσιάσεις, καταλαβαίνοντας μάλιστα πως η νοοτροπία ότι τα κόμικς αφορούν μόνο κωμικά κι ευχάριστα γεγονότα ή είναι μόνο για μικρά παιδιά δεν υφίσταται. Θυμάται μάλιστα πως όταν παρουσίασε τον προηγούμενο μήνα το βιβλίο στην Αγγλία υπήρχε ενθουσιασμός και θετικά σχόλια, ενώ έτσι κι αλλιώς οι δημιουργοί έχουν στο μυαλό τους εξαρχής ότι προορίζεται για ενήλικες κατά βάση, οι οποίοι μάλιστα μπορούν να απολαύσουν το βιβλίο και να εμπλουτίσουν με αυτό τις γνώσεις τους.
Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ
Η πρόσκληση από την φιλόλογο Ελένη Φουντά και την σχολική σύμβουλο Αθηνά Ντούλια για την παρουσίαση του graphic novel στην πόλη μας έγινε αμέσως αποδεκτή από τις δύο συγγραφείς και έτσι την Τετάρτη 17 Μαΐου στις 19:00 οι συγγραφείς Γεωργία Καραντώνα και Τασούλα Τσιλιμένη θα παρουσιάσουν το εκπαιδευτικό αυτό εργαλείο στη συνεδριακή αίθουσα της τράπεζας Χανίων. Η εκδήλωση γίνεται σε συνδιοργάνωση των διευθύνσεων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων, με τη συμμετοχή της Περιφέρειας Κρήτης κι Αντιπεριφέρειας, με ομιλητές τις δύο συγγραφείς, την κα Ντούλια αλλά και παρεμβάσεις μαθητών.
*το άρθρο δημοσιεύτηκε στη εφημερίδα "Χανιώτικα Νέα", στην συνεργαζόμενη με το φεστιβάλ στήλη "Μολύβι-Μελάνι"